Günümüzde temel bilim alanlarında bilgi üretimi inanılmaz boyutlara ulaşmış, insanoğlu günlük tecrübesinin oldukça dışında, hayal etmekte bile zorlandığı doğa olaylarını anlama, hatta bu olaylara müdahale etme kabiliyetine kavuşmuştur. Bu bilgiler uygarlık tarihini zenginleştirirken pratik sonuçlarıyla da muazzam teknolojik ve endüstriyel kalkınmaya yol açmıştır. Gelişmiş ülkeler yenilikçi temel bilgilerin bir an önce uygulamaya dönüştürülmesi için sürekli çaba gösterirken temel bilim araştırmalarına da hız vermektedir.
Dünyadaki bu gelişmeler ışığında, TÜBİTAK Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü’nün (TBAE) yeniden kurulması ve burada Türkiye’ye uluslararası düzeyde bilimsel rekabet gücü kazandıracak öncü araştırmaların başlatılması fevkalade önem kazanmıştır. 3 Aralık 2015 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen TÜBİTAK Bilim, Özel ve Teşvik Ödülleri töreninde bu konuya ilişkin düşüncelerimizi büyük incelik ve dikkatle dinleyen Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan açık desteğini ifade etmiştir. Ardından TBAE, TÜBİTAK Bilim Kurulunun 7 Ekim 2017 tarihli ve 270 sayılı kararı ile BİLGEM Organizasyon Şemasından çıkartılarak TÜBİTAK Başkanlığına doğrudan bağlanmıştır.
Hâlihazırda TBAE ülkemizin stratejik hedefleri kapsamında, Türkiye’nin temel bilime çok ihtiyacı olduğu bilinciyle ve Sayın Cumhurbaşkanımızın bu konuya ilişkin iradesi doğrultusunda, tüm araştırma ve eğitim faaliyetlerini bilimin ufukları kapsamında yürütmek üzere kararlılık ve azimle yeniden kurulmaktadır.